Uitwijken voor een duister, luid stuk staal

Het begin van de duisternis
Het begin van de duisternis

Op de punt van de boot tuur ik over het gitzwarte water, zoekend naar de palen waartussen de visnetten vastzitten. De laatste doemt eindelijk voor mijn ogen op. We varen er langsheen. De schipper wil vervolgens weten waar de ‘Poepende Man’ staat. Het stalen gevaarte, of kunstwerk, staat trouw op de kant waardoor we kunnen inschatten waar de ingang van het Noordgat is. Ik weet waar hij staat, maar ik zie niets in deze donkere avond. “Kan dat vriendje van jou hem niet uitlichten?” Jee, wat een goed idee. Verlichte Shit Man. 

Verlichting ervaren we niet. We zijn immers aan het zeilen en niet aan het zweven. Ik blijf op het voordek als ogen van Rik. We zijn door de eerste opening als ik het binnenvaartschip zie aanstormen. “Rik, daar in de verte komt een binnenvaartschip aan.” Hij ziet hem, alleen de dijk, laat staan de stuwdam, zie ik nog niet. Niels schijnt bij – ik moet echt mijn ogen eens testen – ik zie niets in het donker. Terwijl ik zoek, snijdt de Boekanier door het water. De vaart zit erin, de zeilen staan goed, zelfs zo goed dat de laptop aangeeft dat het ORC-percentage 110 is. We halen dus meer dan het maximale uit het schip.

“We gaan gijpen!” Zomaar, uit het niets… Het binnenvaartschip was sneller en dichterbij dan gedacht. Jeetje, wat is dat een groot, hard varend en vooral luid stuk staal. Het stuur, de giek en de fok gaan in een noodvaart om. Het volgende klapje volgt direct. Uitwijken en weer koers pakken. Op naar de finish.
“Ik zie de dam! Verder naar stuurbord, Rik!” De stuurman houdt koers. “We redden het! Meld aan de wedstrijdleiding via de marifoon dat we eraan komen.” Aye, aye. Dit was het dan. De laatste woensdagavondwedstrijd van het seizoen. De Boekanier gaat op de kant. Weemoedig pak ik de marifoon: “Geachte wedstrijdleiding van de WA-cup Lelystad Haven, de Boekanier nadert de finish voor de laatste keer. Het licht gaat uit.”

Rock your boat baby, Fast and Forward

Ik ontdoe jou van je gewaad. Eerst je top, ja, fok, die gaat naar beneden. Dan de rest. Toe maar. Mijn kornuiten helpen je terwijl ik jouw koers bepaal deze donkere avond. Gezamenlijk brengen wij je in beweging. Heen en weer, gestaag, steeds iets sneller. We gaan vooruit. Wij laten alles achter ons en gaan de nacht in. 
Zal dit de gedachte zijn geweest van de schipper op de FastForward, een FF 65? Helaas ken ik nog niet alle leden van de watersportvereniging bij naam en gezicht. Anders had ik het gevraagd. Zijn keuze om de zeilen naar beneden te brengen en de boot wiegend vooruit te stuwen, werkte op de avond zonder wind.

Tja, wat doe je op een zeilboot als er geen wind is? De vraag is zeker op elf schepen gesteld deze woensdag. Havenmeester Hendrik deelde onlangs zijn wijsheid: “De wind staat altijd goed. Het gaat erom wat jij ermee doet.” Dus daar doen wij het mee.

De stemming is gebroederlijk. Lachsalvo’s reiken over het water. Nadat ik het grootzeil omhoog heb getrokken bij de mast, ontvang ik een kop koffie. De Hodspur (Humphreys One Design 35) spurt langs met een lachende Patrick achter het roer. Op de Festa eten ze taart ter gelegenheid van een verjaring. “Wedstrijdzeilen is oorlog op het water, Madeleen. Daar is niets romantisch aan”, werd mij onlangs verteld. Ik ben het eens. Behalve vandaag.

Na een uur varen starten de eerste motoren. De Salona vaart terug. Zij zijn klaar met het dobberen en gaan voor Van Dobbe. Onze radio gaat aan. Hard house schettert over het water. We lachen en dansen op het schip onder de sterren met een briesje wind in het grote blauwe zeil. Nog onwetend dat het ons overwinningsfeest is. Want wat blijkt? De Boekanier eindigt als derde!
Rock your boat baby! Dat werkte ook voor ons.

Gooi de kadavers op de hoge kant en houd je mond

Madeleen Koldewe zeilen markermeer
Kadavers op de hoge kant

19.43, 2 minuten voor de start, noorderwind. We gaan overstag en gijpen direct. Een snel rondje vlak voor de startlijn tussen ongeveer 13 schepen. Elk schip zoekt de ideale startpositie. Klapperende zeilen, klotsend water en orders van alle kapiteins; de starttoeter overstemt het maar net. De stuurman zet zijn koers. En ik? Wat doe ik eigenlijk? “Alle kadavers naar de hoge kant, we zijn gestart”, schalt de nog onbekende stem van Sander Koster, manager Service en Stalling Lelystad Haven.

We hyken en als mak schaap til ik mijn ‘kadaver’ naar de hoge kant van de boot. Met drie man hangen we in de reling om de juiste waterlijn te bereiken. Met mijn benen bungelend boven het water heb ik goed zicht op het wedstrijdveld. Boten voor ons strijden om als eerste het Noordgat uit te varen. Een X-48 vaart nog nabij.

Vandaag vaart Sander Koster mee. Hij observeert het team en al wat we doen.  De rolverdeling is onlangs veranderd. Ik ben fokvrouw af. En mag nu de pit beheren. De titel combuisbabe mocht ik behouden. De mannen moeten toch ook eten. Iemand trekt het onderlijk van het grootzeil strak. Daarna de neerhouder. “Hé, dat is mijn taak”, roep ik. Verbeterpunt 1: teamwork.

Richting Sport I vaart Rik steeds iets hoger. “Waarom? Het schip dat aan stuurbordzijde vaart, is sneller. Hij haalt je toch in. Zoek vrije wind, vaar tactisch.” Les na les vinden we de boei, we gijpen en hijsen de spinnaker. En varen scherp aan de wind. Te scherp. De FastFoward vliegt in plané langs. We droppen de spinnaker en varen op fok en grootzeil door, richting Zuidgat en naar de finish.

We eindigen niet als laatste maar halen de top vijf bij lange na niet. Sander deelt zijn bevindingen. Teamwork blijft het grootste verbeterpunt. “Ieder heeft zijn eigen taak. Schrijf op wat je doet en houd je aan jouw taak. De stuurman stuurt alleen op de telltails de grootzeiltrimmer trimt het zeil en de voordekker bemoeit zich met het voordek. Bovenal: houd je mond eens. Creëer rust aan boord.”

Aye, aye, captain… Aye, aye…

De romantiek van het Zwanenmeer op het Markermeer

Madeleen Koldewe Boekanier Spinnaker
Credits: Dick Koopmans

Het Markermeer schittert door het maanlicht. Fonkelende sterren verlichten de hemel. In dit licht strijden twee Bavaria’s met elkaar richting de finish. Als een paringsdans tussen twee zwanen, ontmoeten de schepen elkaar en vlak voordat ze samen komen, gaan zij uiteen. De zeilen ruisen bij wanneer zij overstag gaan. Telkens weer. De zeilers op deze Bavaria’s, de Engelina en de Festa, zien dit prachtige schouwspel waarschijnlijk niet zelf. De teams werken hard, ze strijden, ze zeilen. Net als wij. Maar ik kon het niet laten om achterom te kijken. Dit is te magisch om voorbij te laten gaan. Wij laten hen ook niet voorbij gaan. Niet nog een keer. 

We finishen in het donker, met nog enkele schepen achter ons. De stem van Tobias schalt over het water: “Boekanier!” Traditioneel volgt het gehele team met: “Arrrrr!” Zo weet de wedstrijdleiding wie over de finishlijn glijdt. “Jullie zijn de herrieboot”, werd eens met een knipoog opgemerkt. Dat klopt wel. Ons team is fanatiek, wij willen graag en we varen met plezier. Dat komt ook vocaal tot uiting.

Ik verhef mijn stem om boven de motor uit te komen. Terwijl ik achter het roer sta, tuigen de jongens de boot af. De andere Koldewe is kapitein voor even. En daar maak ik gebruik van. “Heren, schiet eens op! Hang de stootwillen uit, maak de landvasten klaar, sta niet zo te lummelen. Het bier wordt warm en de bitterballen koud. Evalueren kan ook op de kade.” Met het stuurwiel in mijn handen, bepaal ik de koers en deel ik de commando’s uit; grootheidswaanzin in volle glorie. Dat voelt best goed.

In gedachte ga ik terug naar de gevaren wedstrijd. We voeren als eerste over de startlijn, verloren snelheid met het eerste kruisrakje, we maakten het goed met de spinnaker. De top 5 halen we niet. Daarvoor verloren we te vaak onze snelheid. Nog een laatste blik over het verlichte water voordat ik de boot de haven instuur. Het gevoel van romantiek en tragiek dat het Zwanenmeer oproept, valt binnen. Nog drie wedstrijden te varen dit seizoen. Nog drie maal de romantiek ervaren van het zeilen in de avond. Nog drie maal varen tot de tragiek van het afscheid van dit seizoen.

Madeleen Koldewe Boekanier Spinnaker
Credits: Dick Koopmans