Fok, zak bak

Madeleen zeilen
Met de Primo Volente

Plat op mijn rug, lig ik op het voordek. De fok raast over mijn neus heen terwijl mijn linkerhand de spinnakerboom omklemt. In de wending van het schip rolt mijn lichaam naar stuurbord, voeten bijna overboord, water stroomt over mijn benen. Ik trek de fok recht en klauter naar bakboord over de boom heen naar de hoge kant. De vaart zit erin. De Boekanier wijkt uit voor omliggende concurrenten in het wedstrijdveld. Wij strijden naar de startlijn. Nogmaals overstag. Wederom glijd ik weer bijna overboord. De spiboom in mijn rechterhand. Dat moet makkelijker kunnen!

De rollen in het team zijn net weer wat anders. Ik weet niet of de mannen mij als fokvrouw hebben verbannen uit de kuip of dat ze echt denken dat ik een meerwaarde lever als voordekker. “Bakboord!”, roep ik vanaf de punt. De tegenligger moet wijken voor ons. Loef wijkt voor lij. Full focus naar de startlijn. “Nog veertig seconden.” En dan… Zeilen strak, we gaan, we snijden door het water. Bijna vooraan.

“Ruimte voor de dijk”, ditmaal tegen ons. Ze hebben ruimte zat! We pikken wind van de Anoniem. “Dat doe je niet bij een klein waarschip”, laat de schipper ons naderhand geagiteerd weten. We varen op handicap en dit was legitiem.

Dat we de strijd aangaan merkt ook de Primo Volente, een Beneteau First 375. We komen de boot meer dan drie keer tegen gedurende de wedstrijd. We varen zo hoog mogelijk zodat zij niet kunnen passeren. Dat lukt net niet. Ondertussen maak ik de spinnaker klaar. Samen met Niels, omdat ik nog niet zeker ben van mijn kunnen. “We hijsen hem aan stuurbord.” Fok… de zak hangt aan bak. Snel wisselen en dan toch… moet hij wel aan bakboord. De Boekanier klapt op de golven. Water slaat over me heen, de zak gaat open en het blauwe zeil glijdt met rap tempo het water in. Zo snel mogelijk halen we hem naar binnen. Dit kost ons minimaal één plek in de einduitslag, bedenk ik me als ik op de hoge kant zit en mijn haar uitwring.

Lui leioog

Deze Optima 101 loopt als een speer op de spi – die staat nu niet op. Dit kost ons twee plaatsen. Door de commotie vergeten we het leioog te verplaatsen. Bam! Weer een paar minuten langzamer. Down wind ligt de Primo Volente toch weer achter ons. En plat voor de wind varen we sneller, totdat we uit het roer lopen. Het kost allemaal tijd.

Daardoor zitten we wel langer op het water. De zon kleurt ondertussen de lucht in magisch roze en oranje. Het water golft en de wind blaast de werkstress weg. Hij blaast ons ook acht seconden eerder de finish over dan de Primo Volente. Yes!

We genieten in de Yachtclub. Daar maken we kennis met de mannen van de nieuwe deelnemer de Bobsleigh, een Beneteau First Class Europe. We proosten op een komend varend whiskycollege. Wat een goed idee en wat een goede avond. Met een vreugdesprongetje over de steiger richting de boot en kooi. Wat een goed gevoel, zeilen.

Madeleen Koldewe zeilen
Spi klaarmaken

Gooi de kadavers op de hoge kant en houd je mond

Madeleen Koldewe zeilen markermeer
Kadavers op de hoge kant

19.43, 2 minuten voor de start, noorderwind. We gaan overstag en gijpen direct. Een snel rondje vlak voor de startlijn tussen ongeveer 13 schepen. Elk schip zoekt de ideale startpositie. Klapperende zeilen, klotsend water en orders van alle kapiteins; de starttoeter overstemt het maar net. De stuurman zet zijn koers. En ik? Wat doe ik eigenlijk? “Alle kadavers naar de hoge kant, we zijn gestart”, schalt de nog onbekende stem van Sander Koster, manager Service en Stalling Lelystad Haven.

We hyken en als mak schaap til ik mijn ‘kadaver’ naar de hoge kant van de boot. Met drie man hangen we in de reling om de juiste waterlijn te bereiken. Met mijn benen bungelend boven het water heb ik goed zicht op het wedstrijdveld. Boten voor ons strijden om als eerste het Noordgat uit te varen. Een X-48 vaart nog nabij.

Vandaag vaart Sander Koster mee. Hij observeert het team en al wat we doen.  De rolverdeling is onlangs veranderd. Ik ben fokvrouw af. En mag nu de pit beheren. De titel combuisbabe mocht ik behouden. De mannen moeten toch ook eten. Iemand trekt het onderlijk van het grootzeil strak. Daarna de neerhouder. “Hé, dat is mijn taak”, roep ik. Verbeterpunt 1: teamwork.

Richting Sport I vaart Rik steeds iets hoger. “Waarom? Het schip dat aan stuurbordzijde vaart, is sneller. Hij haalt je toch in. Zoek vrije wind, vaar tactisch.” Les na les vinden we de boei, we gijpen en hijsen de spinnaker. En varen scherp aan de wind. Te scherp. De FastFoward vliegt in plané langs. We droppen de spinnaker en varen op fok en grootzeil door, richting Zuidgat en naar de finish.

We eindigen niet als laatste maar halen de top vijf bij lange na niet. Sander deelt zijn bevindingen. Teamwork blijft het grootste verbeterpunt. “Ieder heeft zijn eigen taak. Schrijf op wat je doet en houd je aan jouw taak. De stuurman stuurt alleen op de telltails de grootzeiltrimmer trimt het zeil en de voordekker bemoeit zich met het voordek. Bovenal: houd je mond eens. Creëer rust aan boord.”

Aye, aye, captain… Aye, aye…

Een enorme domper na een fantastische zeilavond

Madeleen Koldewe Boekanier Spinnaker“Hoezo, Madeleen? Waarom veranderen jullie van koers? Jullie lagen zo mooi. Nu lig je in de luwte van de boot voor je.” Ik zet een stapje naar achter zodat ik verder verwijderd ben van de schouder waar ik overheen kijk. Ik zie op het scherm de wedstrijd terug. De havenmeesters filmden de race vanuit de rib. Ik strijk een lok haar achter mijn oor. Rare handeling eigenlijk. Alsof de pluk haar verplaatsen mij het antwoord geeft. “Volgens mij hadden we een goede reden”, zeg ik maar.

Ik sta op het Havenkantoor van Lelystad Haven. Ik krijg een spontane spoedcursus wedstrijdzeilen van de havenbaas. “Kijk naar de Fast Food. Hoe het team samenwerkt”, vervolgt hij. De Fast Food, een FF 95, won de race. Zowel eerste in de SW-klasse als in de ORC-klasse. Bij de bekendmaking van de uitslag op de steiger keek ik de kapitein al aan met mijn boze oog. Gevolgd door een dreigement om hem het water in te duwen. Het resultaat? Ik mag een keer mee tijdens een training. Ik ben benieuwd naar de samenwerking binnen een ander team. Ligt daar de sleutel tot succes?

We eindigden dus niet als eerste, maar als vijfde… van de zeven… Een enorme domper na een fantastische zeilavond. De zon hoog aan de hemel, 20 graden warm én wind. Na de start volgde een klapje links, een klapje rechts. Fok links, fok rechts. Fok, de kracht in mijn armen mist. “Niels, help!” De voordekker helpt me met de laatste stukjes van de fok. We zijn goed op elkaar ingespeeld, op onze manier. Mijn armen willen niet na het vele schrijven. Niels’ voeten willen niet door een verwonding tijdens het kitesurfen. Zolang het bloed niet over het dek stroomt, varen wij door.

De zon schittert op het water, de meeuwen begroeten ons op de dijk, de wind stuwt ons voort en blaast mijn hoofd leeg. “Klaarmaken om te gijpen!” We gijpen, we bepalen koers, we hijsen de spinnaker. En zo varen wij de wedstrijd. Vol enthousiasme werken we hard om het schip zo snel mogelijk naar de finish te brengen. Een een-op-een-wedstrijdje met de Engelina, een Bavaria 36, winnen we in het wedstrijdveld. Hoe? We loeven ze eruit. Heerlijk!

En nu kijk ik dus verbaasd de wedstrijd terug. “Zie je het verschil? De tweede keer staat de spinnaker een stuk beter. Zo pak je wind”, wordt mij onderwezen. Jeetje, wat een sport dat zeilen. Op zondag zet je de koers paling-als-lunch uit, op woensdagavond gaat het om tactiek, samenwerking en goed trimmen. Dat wist ik, maar ik heb nog zoveel te leren…